Ethic

Ethics (က်င္႔၀တ္)
--------------------

IT သမားျဖစ္လာခဲ႔ရင္ Ethic ဟာအရမ္းအေရးၾကီးပါတယ္။
အုိင္တီ Field မွမဟုတ္ပါဘူး နယ္ပယ္တုိင္းမွာ Ethic ဆုိတာရွိျပီးသားပါ။
ဒီပုိိ႔စ္မွာေတာ႔ IT field အတြက္ပဲေျပာသြားမွာပါ။

ကုိယ္ေလွ်ာက္တဲ႔လမ္းေၾကာင္းမွာ ကုိယ္႔ရဲ႕ Level,Skill,Ability ေတြျမင္႔လာတာနဲ႔အမွ် Ethic ပါလုိက္ျမွင္႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေငြေၾကးအက်ိဳးအျမတ္တစ္ခုခုလုိခ်င္လုိ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ၀ါသနာပါလုိ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ကုိယ္လုပ္တဲ႔အလုပ္အတြက္ေတာ႔ Ethic ရွိေနရမွာျဖစ္ပါတယ္။

Ethic ဆုိတာတုိက္ရုိက္ဘာသာျပန္ရရင္ေတာ႔ လူ႔က်င္႔၀တ္သိကၡာေပါ႔ေနာ္ ဒါေပမယ္႔ ကြ်န္ေတာ္အေနနဲ႔ကေတာ႔ အဲလိုစကားလုံးမ်ိဳးထက္ ဘယ္လုိခံယူလဲဆုိရင္ စည္းေလးတစ္ခုလုိ႔ခံယူပါတယ္။ ဘာစည္းလဲဆုိရင္ က်င္႔၀တ္ဆုိတဲ႔ စည္းေလးပါ။ ရႈပ္ေနျပီလား ဟဲဟဲ :P
ဥပမာအေနနဲ႔ေျပာရရင္ စာေရးဆရာေတြ ဘာသာျပန္၀တၳဳေတြ
ေရးတဲ႔အခါ ႏုိင္ငံျခားကမူရင္းေရးတဲ႔သူဆီလွမ္းျပီးခြင္႔ေတာင္းတာလဲ
ရွိမယ္။ ခြင္႔မေတာင္းပဲေရးတာလဲရွိမယ္။ မ်ားေသာအားျဖင္႔ခြင္႔ေတာင္းၾကတယ္ေပါ႔ ဒါေပမယ္႔ ကုိယ္႔တုိင္းျပည္က ပါခ်ီပါခ်က္မုိ႔လုိ႔ဟုိဘက္က ျပန္အဖတ္မလုပ္တာလဲရွိမယ္။ ဒါကေတာ႔ကုိယ္႔အမွားမဟုတ္ဘူးေပါ႔ေနာ္

ခြင္႔မေတာင္းအေၾကာင္းမၾကားပဲဒီတုိင္းဘာသာျပန္ေရးလိုက္တယ္ဆုိရင္ Ethic မရွိတဲ႔သေဘာေပါ႔။ ဒါကေတာ႔ ဥပမာေျပာတာပါ။
အဓိကေျပာခ်င္တာက ကြ်န္ေတာ္႔တုိ႔ အုိင္တီ field မွာလုပ္ၾကမယ္႔ ညီငယ္ညီမငယ္ေတြအတြက္ပါ။ Senior အကုိေတြ အစ္မေတြကေတာ႔သိျပီးသားျဖစ္မွာပါ။ လုပ္ငန္းခြင္၀င္ၾကတဲ႔အခါ ကုိယ္႔ experience and level အလုိက္ မတူညီတဲ႔ေနရာေတြမွာလုပ္ၾကရတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕က supporting, တစ္ခ်ိဳ႕က Executive, တစ္ခ်ိဳ႕က Associate, တစ္ခ်ိဳ႕က professional စသည္ျဖင္႔ေပါ႔ ။

ဘယ္ position ပဲျဖစ္ျဖစ္သူ႔အပိုင္းနဲ႔သူေတာ႔ကုိင္တြယ္ရတဲ႔
အခ်က္အလက္ဆုိတာရွိတယ္။ ဥပမာ email server ရွိမယ္ဆုိရင္ user ေတြရဲ႕ email account ေတြရွိမယ္။ ကုမၸဏီၾကီးရင္ၾကီးသလုိ အခ်က္အလက္ကအေရးၾကီးပါတယ္။ ကုိယ္က အုိင္တီသမားအေနနဲ႔လုပ္ျပီဆုိတာနဲ႔ အဲအခ်က္အလက္ေတြကုိထိန္းသိမ္းေပးရမွာပါ။ secure ျဖစ္ေအာင္ေပါ႔။ ျပင္ပကတုိက္ခုိက္မႈေတြရွိခ်င္ရွိမယ္ တုိက္ခုိက္မႈဆုိတာ အခ်က္အလက္ခုိးမယ္႔ phishing လုိဟာမ်ိဳး spam,malware,virus စသည္ျဖင္႔ဒါေတြကုိကာကြယ္ေပးရမယ္။ user ေတြကုိလဲတတ္ႏုိင္သေလာက္ awareness ျဖစ္ေအာင္ေျပာျပရမယ္။

ေနာက္အေရးၾကီးတဲ႔အခ်က္က ျပင္ပကတုိက္ခုိက္မႈထက္ ကုိယ္တုိင္က ဒီကုမၸဏီအေပၚတစ္ခုခုအဆင္မေျပလုိ႔စိတ္နာျပီးလုပ္တာမ်ိဳးေတြရွိတယ္။ ကုမၸဏီရဲ႕အခ်က္အလက္ေတြေရာင္းစားတာမ်ိိဳးေပါ႔ :D
တစ္ခ်ိဳ႕ရွိတယ္ေလ "ငါဒီေလာက္ေစတနာထားျပီးလုပ္ေပးတာေတာင္ ငါ႔အေပၚျပန္မၾကည္႔ဘူး" ဆုိတာမ်ိဳး

ဒီႏုိင္ငံမွာမၾကားဖူးေသးေပမယ္႔ သူမ်ားတုိင္းျပည္ေတြမွာေတာ႔ရွိပါတယ္။
ဒါေပမယ္႔ သူတုိ႔ဆီမွာက cyber law ကတိတိက်က် ျပထမ္းျပီးအေရးယူတယ္။ စကာၤပူမွာဆုိရင္ သူမ်ား wifi ကုိမသိေအာင္ခုိးသုံးတာမ်ိဳး ေႏွွာက္ယွက္တာမ်ိဳးေတြမိရင္ေတာင္ ေငြဒဏ္ (သုိ႔) ေထာင္ဒဏ္နဲ႔ေတာင္အေရးယူပါတယ္။ ဒီမွာကေတာ႔ Facebook ကေန မေက်နပ္လုိ႔တစ္ခ်ိဳ႕လူေတြကုိလွမ္းဆဲရင္ ဘာညာသာတကာ အၾကည္အညိဳပ်က္မႈဆုိျပီး ၆၆ဃ နဲ႔ဖမ္းတယ္ဗ် ႏုိင္ငံေရးေတြပါကုန္ျပီ :P

ethic ရွိဖုိ႔အေရးၾကီးပါတယ္။ ethic ဆုိတာ ေနရာတုိင္းမွာရွိပါတယ္
facebook မွာ ကုိယ္တုိင္တင္သလုိမ်ိဳး (share တာမဟုတ္)
သူမ်ားဟာကုိယူတင္မယ္ဆုိရင္ေတာင္ ခြင္႔ေလးေတာင္းျပီး credit ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ethic ရွိျခင္းပါပဲ share တာကေတာ႔ခြင္႔မေတာင္းလဲရပါတယ္။
အလုပ္ခြင္မွာ ethic မရွိဘူးဆုိရင္ ကုိယ္႔ image လဲမေကာင္းပါဘူး ေရရွည္ရပ္တည္ဖုိ႔လဲမလြယ္ဘူး။ အျမင္႔တစ္ေနရာကုိမေရာက္ႏုိင္ပါဘူး။ အခ်ိန္ေလးစားျခင္းသည္လည္း ethic ရွိျခင္းတစ္မ်ိဳးပါပဲ။
Ethic နဲ႔ပတ္သက္ျပီး CEH ( Certified Ethical Hacker ) ဆိုတဲ႔
certificate ေတာင္ရွိတယ္မလား။

Main Target အေနနဲ႔ေျပာခ်င္တာကေတာ႔ တစ္ခုခုအဆင္မေျပခဲ႔ရင္ေတာင္ အဲလုိမလုပ္ၾကဖုိ႔ပါ။

(Internet down ေအာင္လုပ္ခဲ႔တာမ်ိဳး router password ေတြခ်ိန္းခဲ႔တာမ်ိဳး တျခားေဒတာေတြဖ်က္ပစ္ခဲ႔တာမ်ိဳး စာရင္းဇယားေတြေျပာင္းျပီး ပစၥည္းေတြယူသြားတာမ်ိဳး)

ကုိယ္လုပ္တဲ႔အလုပ္ကုိ အေကာင္းဆုံးေစတနာထားျပီးလုပ္ၾကဖုိ႔ပါ။ ကုိယ္႔ဘက္အေကာင္းဆုံးေပးဆပ္ရဲ႕သားနဲ႔ အဆင္မေျပဘူးဆိုရင္ေတာ႔ ေအးေဆးထြက္ခဲ႔ျပီး တျခားေနရာေျပာင္းလုိက္တာအေကာင္းဆုံးျဖစ္မွာပါလုိ႔ေျပာရင္း အဆုံးသတ္လုိက္ပါတယ္။
ကြ်န္ေတာ္ေရးတာအမွားပါသြားရင္ လုိအပ္ခ်က္ေတြရွိခဲ႔ရင္
ကြ်န္ေတာ္႔ရဲ႕မသိနားမလည္မႈေၾကာင္႔သာျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္႔ထက္သိတဲ႔တတ္တဲ႔ လူေတြလဲရွိမွာပါ။ Bro တုိ႔ Sis တုိ႔အျမင္ေတြကုိလဲေဆြးေႏြးလုိ႔ရပါတယ္။